จังหวัดพังงาโบราณสถานกำแพงจวนเจ้าเมืองตะกั่วป่า คุณค่าทางวัฒนธรรม
โบราณสถานกำแพงจวนเจ้าเมืองตะกั่วป่า เป็นโบราณสถานสำคัญในอำเภอตะกั่วป่า จังหวัดพังงา สันนิษฐานว่าสร้างขึ้นในสมัยพระยาเสนานุชิต (นุช ณ นคร) ซึ่งดำรงตำแหน่งเจ้าเมืองตะกั่วป่าระหว่างปี พ.ศ. 2383 – 2424 โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อป้องกันภัยจากความวุ่นวายที่เกิดขึ้นในเมืองตะกั่วป่าในช่วงเวลานั้น
ลักษณะทางสถาปัตยกรรม
- รูปแบบ : กำแพงมีรูปทรงสี่เหลี่ยมผืนผ้า ก่อด้วยปูนผสมกรวดทราย วางซ้อนกันเป็นชั้น โดยฐานกว้างกว่าตัวกำแพงเพื่อความมั่นคง
- ความสูง : ส่วนที่สมบูรณ์ของกำแพงมีความสูงประมาณ 5 เมตร
- การแบ่งพื้นที่ภายใน : ภายในกำแพงแบ่งเป็น 3 ส่วน ได้แก่ ส่วนวังหน้า ห้องโถง และวังหลัง แต่ละส่วนมีกำแพงเล็กกั้น และมีช่องประตูเชื่อมต่อกัน ลักษณะเป็นช่องสี่เหลี่ยมผืนผ้า ใช้ไม้ทำเป็นคานรับน้ำหนักและใช้อิฐเสริมด้านบนและด้านล่างของคานไม้
ความสำคัญทางประวัติศาสตร์
กำแพงจวนเจ้าเมืองตะกั่วป่าเป็นโบราณสถานที่สะท้อนถึงยุคสมัยที่เมืองตะกั่วป่ามีความเจริญรุ่งเรือง โดยเฉพาะในช่วงที่มีการทำเหมืองแร่ดีบุก ซึ่งเป็นอุตสาหกรรมหลักของภูมิภาคนี้ในอดีต
สภาพแวดล้อม
พื้นที่โดยรอบเป็นที่ราบดินตะกอนลำน้ำตะกั่วป่า ด้านทิศตะวันออกและทิศใต้ติดกับที่พักอาศัย ด้านทิศเหนือและทิศตะวันตกเป็นป่าและที่พักอาศัย
การขึ้นทะเบียน
กรมศิลปากรได้ประกาศขึ้นทะเบียนกำแพงจวนเจ้าเมืองตะกั่วป่าเป็นโบราณสถานและกำหนดเขตที่ดินโบราณสถานในราชกิจจานุเบกษา ฉบับประกาศทั่วไป เล่ม 113 ตอนพิเศษ 50 ง วันที่ 18 ธันวาคม พ.ศ. 2539
กิจกรรมที่เกี่ยวข้อง
ในทุกปี เทศบาลเมืองตะกั่วป่าร่วมกับชุมชนในเขตเทศบาลจัดงาน “พิธีทำบุญเลี้ยงพระ จวนเจ้าเมืองตะกั่วป่า” นอกจากนี้ ในช่วงประมาณเดือนพฤศจิกายน – เมษายน ของทุกปี ยังมีการจัดงานถนนสายวัฒนธรรม “ตะกั่วป่าเมืองเก่าเล่าความหลัง” ซึ่งมีกิจกรรมต่าง ๆ เช่น การแสดงศิลปวัฒนธรรม การทำขนมพื้นบ้าน และนิทรรศการภาพถ่าย
ข้อมูล Ancient site of the wall of the governor’s residence of Takua Pa
ที่ตั้ง : ถนนอุดมธารา ตำบลตะกั่วป่า อำเภอตะกั่วป่า จังหวัดพังงา 82190
Map : Ancient site of the wall of the governor’s residence of Takua Pa
